Jurisprudentie onteigeningsrecht (november 2015)

1. Uitspraak Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 24 juni 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1991 (X / Waterschap Vallei en Veluwe

Gedoogplicht in stand: beperkt werkterrein

Voor de dijkverlegging Cortenoever en Voorsterklei was dermate weinig (werk)terrein benodigd, dat de eigenaarsbelangen geen onteigening vergen.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

2. Uitspraak Afdeling van 1 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2075 (X / Drimmelen)

Planschade: relevantie Ruimte-voor-ruimte-regeling

Nieuwbouwwoning lag in RvR-zoekzone, dus verwezenlijking lag in lijn der verwachting. Voorheen mocht agrarisch object op ongeveer dezelfde afstand van buren worden gebouwd, dus ‘binnen’ normaal maatschappelijk risico. Geen uitzonderlijk nadeel, want beperkte schade.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

3. Vonnis rechtbank Noord-Nederland van 1 juli 2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:3300 (Harlingen / Spaansen)

Onteigening: minnelijke onteigening niet altijd toelaatbaar

Bij een vrijwillige grondverkoop aan de overheid kan de koopsom in beginsel niet worden berekend als ware het een onteigeningsschadeloosstelling, als de betreffende overheid niet van plan is om het betreffende object desnoods te onteigenen. Althans, dat kan uit een uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland van 1 juli 2015 worden afgeleid.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

4. Uitspraak rechtbank Noord-Holland 1 juli 2015, ECLI:NL:RBNHO:2015:6673 (X / N-Holland)

Onteigening: deskundigenkosten

Kosten van ‘trainerende’ en ‘onbereikbare’ adviseur moeten worden vergoed, omdat de adviseur wel degelijk werkzaamheden heeft verricht ten behoeve van de onteigende.

5. Uitspraak rechtbank Noord-Nederland 2 juli 2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:3117 (X / Eemsmond

WOZ: aardbevingsgebied – rechtbank aanvaardt imagoschade en rompslompkosten

De rechtbank Noord-Nederland heeft schattenderwijs bepaald dat woningen in het gaswingebied van noord-oost-Groningen 10% minder waard zijn geworden. Voor de rompslomp van het laten herstellen en vergoeden van aardbevingsschade kent de rechtbank € 2.500,– toe.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

6. Uitspraak rechtbank Noord-Nederland 8 juli 2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:3357 (Het Bildt / X)

Onteigening: deskundigenkosten gehalveerd

Niet-onteigeningsgerelateerde kosten worden niet vergoed. ‘Buitenproportionele’ kosten niet vergoed; gedeclareerde tijd wordt bezien in verhouding tot belang/waarde van het onteigende – specialisten moeten die verhouding in acht nemen bij hun werkzaamheden.

7. Uitspraak rechtbank Noord-Nederland 15 juli 2015, niet gepubliceerd (X / Friesland)

Onteigening: schadeloosstelling o.b.v. vervangende nieuwbouw/bestaande woning

Gerealiseerde nieuwbouw was kostbaarder, rechtbank akkoord. Feiten: planologische medewerking Friesland / veel onderling overleg / X hoefde pas vanaf onteigening naar vervangende woning te zoeken (en had bouwgrond voordien aangeschaft) / X woont al jaren buitenaf en wil nabij hulpbehoevende ouders wonen / onvoldoende blijk van geschikte bestaande woning.

8. Uitspraak Afdeling 13 augustus 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2592 (VH / I&M)

Gedoogplicht vernietigd

Onteigeningsnoodzaak niet uitgesloten, omdat minister onvoldoende rekening hield met gevaarzetting.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

9. Arrest Hoge Raad 14 augustus 2015, ECLI:NL:HR:2015:2195 (X / Peel en Maas)

Onteigening: artikel 20

  • meerdere erven kunnen de zaak slechts gezamenlijk van een ex art. 20 Ow benoemde derde overnemen;
  • overname na onherroepelijke vervroegde onteigening mogelijk;
  • erfgenaam kan niet ‘as such’ deelnemen als een art. 20-derde zijn belang behartigt.

10. Conclusies wnd. A-G bij Hoge Raad 4 september 2015, ECLI:NL:PHR:2015:1700 en ECLI:NL:PHR:2015:1701

Onteigening: eliminatiebeginsel

Conclusie (‘advies’) A-G luidt dat bij waardebepaling van het onteigende het bestemmingsplan niet moet worden geëlimineerd als het woningbouw mogelijk maakt, wel als het infrastructuur mogelijk maakt. Redenen: wetssystematiek, bedoeling wetgever, bestaande jurisprudentie.

11. Uitspraak Afdeling 16 september 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2894 (X / Waterschap Vallei en Veluwe)

Gedoogplicht: tijdsduur werkzaamheden relevant
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

12. Arrest Hoge Raad 25 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2805 (Staat / Groten)

Onteigening: bijzondere geschiktheid vanwege in onteigende aanwezige waterplas waar vrijgekomen grond wordt gedumpt

  • doel van de onteigening blijkt uit PKB en bestemmingsplan;
  • alleen ‘plafond’ aan te vergoeden voordeel bij te vermarkten winbare bodembestanddelen;
  • de te vergoeden meerwaarde wegens bijzondere geschiktheid wordt niet in mindering gebracht op de vergoeding wegens waardevermindering overblijvende.

13. Uitspraak Afdeling 21 oktober 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3259 (X / Deventer)

Planschade: inzichtelijke en overtuigende taxatie vereist

Een gemeente mag een taxatierapport alleen aan een planschade besluit ten grondslag leggen als het overtuigend en inzichtelijk is. Planologische voor- en nadelen moeten worden gewaardeerd, tenzij duidelijk is dat per saldo geen schade wordt geleden. Geen passieve risico-aanvaarding, wegens onjuiste voorlichting door gemeente.
Zie ook mijn uitgebreidere memo.

Richard van Baalen

Auteur: Richard van Baalen

mr M.J.H. (Richard) van Baalen

E: rvbaalen@aens.nl

T: 085 – 48 77 408