Inleiding
Bij het sluiten van een huwelijk beloven echtelieden elkaar “het nodige te verschaffen”. Deze verplichting houdt niet op bij beëindiging van het huwelijk door echtscheiding. Dit artikel gaat in op de wettelijke regeling voor partneralimentatie en de vrijheden die men hierin heeft.
1. Uitgangspunten
Een partner die niet in het eigen levensonderhoud kan voorzien, heeft recht op alimentatie van de ex-echtgenoot. Uitgangspunten zijn de behoefte van de ontvanger en de draagkracht van de betaler.
2. Duur
Op 1 juli 1994 is de alimentatieduur wettelijk beperkt tot 12 jaren. Deze duur is van toepassing voor ex-echtparen die zijn gescheiden na deze wetswijziging. De termijn van 12 jaren begint op de dag dat de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand waar men destijds is gehuwd. Voor “oude” gevallen van echtscheiding van vóór de wetswijziging in 1994, geldt een regeling van 15 jaren. De betaler van alimentatie moet bij de rechtbank een verzoek indienen tot beëindiging. Wie na 1994 zijn of haar alimentatie vastgelegd zag, kan soms toch recht hebben op verlenging en moet dan zelf verlenging vragen bij de rechter. Indien geen verlenging wordt gevraagd, eindigt de verplichting tot levensonderhoud jegens elkaar van rechtswege na 12 jaren. Het stellen van een limiet aan de alimentatie is gebaseerd op het idee dat er na 12 jaren geen aan het huwelijk gerelateerde behoefte aan levensonderhoud meer bestaat. Met andere woorden: na die 12 jaren moet de ontvanger zelf in het onderhoud kunnen voorzien.
3. Soms korter dan 12 jaren
Op de wettelijke termijn van 12 jaren gelden uitzonderingen.
– De wet geeft aan partijen de mogelijkheid om bij convenant afwijkende afspraken te maken over deze 12-jaarstermijn;
– Als er sprake is van een kortdurend (vijf jaar of korter) kinderloos huwelijk, eindigt de alimentatieverplichting na het verstrijken van de termijn die gelijk is aan de huwelijksduur;
– De rechter kan op verzoek van één van partijen een korterer termijn vaststellen.
4. Veranderingen
Gedurende de periode van 12 jaren van alimentatiebetaling, kunnen beide partijen de rechter verzoeken om aanpassing in de hoogte van het alimentatiebedrag. De bewijslast van de verandering ligt bij de verzoeker.
5. Tips
Tenslotte, enkele korte adviezen. – Bekijk al in de loop naar de echtscheiding toe de juridische, financiële en fiscale aspecten. – U doet er wijs aan om de (materiële) gevolgen van de echtscheiding op te lossen door middel van mediation: sneller, kostenbesparend en oplossingsgericht.
– Wees creatief: eigenlijk kan met de ex-echtgenoot elke afspraak over partneralimentatie worden gemaakt. Komt u er echt niet uit, dan kan de rechter de partneralimentatie vaststellen.
– Zorg ervoor dat de afspraken over alimentatie in het convenant onderdeel uitmaken van de beschikking, zodat deze bij niet-nakomen kunnen worden afgedwongen jegens elkaar.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met mr ir Wilma de Jongh, gecertificeerd NMI-mediator en advocaat, werkzaam bij A&S Advocaten te Wageningen
mr ir W. (Wilma) de Jongh