In de praktijk wordt als vuistregel wel een spuitzone van vijftig meter gehanteerd. Deze afstand kan onder voorwaarden echter ook (fors) worden verkleind.
Wat is een spuitzone?
Een spuitzone kan worden omschreven als een buffer tussen (meestal) een boomgaard en een gevoelig object, bijvoorbeeld een woning. In een boomgaard worden bestrijdingsmiddelen toegepast die schadelijke gevolgen kunnen hebben voor de volksgezondheid. Gevoelige objecten moeten worden beschermd en moeten daarom op gepaste afstand blijven. Meerdere provincies hanteerden de vuistregel dat een spuitzone minimaal 50 meter diep moest zijn. Dit werd in de rechtspraak doorgaans geaccepteerd (zie bijvoorbeeld de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (“AbRS”), 4 april 2007, LJN BA2191).
Smallere spuitzone mogelijk
Dat de vaak gehanteerde 50 meter-grens geen wet van meden en perzen is blijkt onder meer uit een uitspraak van de AbRS van 9 januari 2013, zaaknummer 201102611/1/R2 (Overbetuwe). Uit deze uitspraak vloeit voort dat een spuitzone van circa 5 meter ook in overeenstemming met het vereiste van een goede ruimtelijke ordening kan zijn. In die zaak was een deskundigenrapport overgelegd waaruit bleek dat de drift van bestrijdingsmiddelen aanzienlijk werd beperkt door de aanwezigheid van 2,5 tot 3 meter hoge, brede wintergroene coniferen en een brede haag van zwarte elzen met ondergroei. In dit geval haalde het bestemmingsplan van de gemeente Overbetuwe de eindstreep echter niet, omdat het in stand houden van de noodzakelijke hagen niet was gegarandeerd.
Voorwaardelijke verplichting
De AbRS overweegt in “Overbetuwe” dat de gemeenteraad in het bestemmingsplan het voorschrift had kunnen opnemen dat de haag in stand moest worden gehouden, en dat de gevoelige bestemming (in casu een recreatieterrein) anders niet als zodanig mocht worden gebruikt (het college van B&W van Overbetuwe heeft dit inmiddels ter harte genomen en een nieuw ontwerpbestemmingsplan ter visie gelegd, genaamd “Buitengebied, Noordhoeksestraat 5, Driel”). Een dergelijk bestemmingsplanvoorschrift was volgens de AbRS ook op zijn plaats in de kwestie “Zone industrielawaai bedrijventerrein Haven Wanssum en Tienray” (uitspraak van 29 december 2010, zaaknummer 201003274/1/R3). De gemeenteraad had de verplichting tot het in stand houden van een noodzakelijke beplantingshaag niet in het bestemmingsplan geregeld, maar was met een derde een planrealisatieovereenkomst aangegaan met onder andere de bepaling dat die derde de beplantingshaag in stand zou houden. De AbRS heeft die werkwijze afgestraft en overwoog daartoe dat het bestemmingsplan de juiste plaats voor dergelijke verplichtingen. Dat dergelijke voorwaardelijke verplichtingen zijn toegestaan (en dat de zogenaamde “toelatingsplanologie” hieraan niet in de weg staat) is bestendige jurisprudentie. Een vroege uitspraak hieromtrent is AbRS 23 april 2003, zaaknummer 200204328/1/ (Amsterdam), waar beslist werd dat het bestemmingsplanvoorschrift dat bouwwerkzaamheden eerst toestond als elders binnen het plangebied werd gesloopt, niet in strijd was met de goede ruimtelijke ordening.
Tip
Dreigt uw bouwplan te sneuvelen wegens de nabijheid van een boomgaard, of kunt u uw boomgaard niet op de gewenste wijze exploiteren in verband met de nabijheid van gevoelige objecten? Onderzoek dan de (juridische) mogelijkheden tot het treffen van feitelijke voorzieningen, wellicht hoeft uw plan dan niet te stranden. Links naar bovenstaande uitspraken: – AbRvS, 4 april 2007, LJN BA2191, Lingewaal, http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BA2191 – AbRvS, 9 januari 2013, zaaknummer 201102611/1/R2, Overbetuwe,http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BY80000 – AbRvS, 29 december 2010, zaaknummer 201003274/1/R3, Tienray,http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BO9160 – AbRvS, 23 april 2003, zaaknummer 200204328/1, Amsterdam,http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=AF7630
