Recent heb ik voor een vriend, Elias, een verzoekschrift geschreven voor diens voornaamswijziging. Dat vond ik bijzonder en spannend om voor een vriend te doen, omdat een voornaamswijziging en de redenen daarvoor erg persoonlijk zijn. Voornamen spelen een belangrijke rol in de persoonlijke identificatie. Onvrede over de voornaam kan negatieve gevolgen hebben voor iemands welzijn. Gelukkig kan in veel gevallen een voornaam worden gewijzigd, geschrapt of toegevoegd. Dit kan bijvoorbeeld wanneer:
- de voornaam nadrukkelijk mannelijk of vrouwelijk is en niet (meer) past bij iemand,
- iemand al lange tijd een andere roepnaam gebruikt,
- de voornaam verbonden is met een emotioneel zwaar verleden,
- er een fout is gemaakt bij de geboorteaangifte,
- de voornaam een constante bron van vragen of irritatie is,
- de voornaam niet (meer) past bij iemands religi.
- iemand een voornaam wil toevoegen om de bijzondere band met een ander te versterken.
Het verzoekschrift tot voornaamswijziging wordt door een advocaat ingediend. In het verzoekschrift moeten de gronden voor het verzoek goed worden onderbouwd. Dit omdat voor de wijziging een voldoende zwaarwichtig belang moet zijn. Daarbij is het heel belangrijk dat wordt aangetoond dat iemand veel last heeft van zijn, haar of diens huidige voornaam.
De onderbouwing van het verzoek
Elias had een nadrukkelijk vrouwelijke voornaam, Eva, en dat paste niet bij hoe Elias zich identificeert. Gendernormen passen namelijk niet bij wie Elias wil zijn. In het verzoekschrift heb ik onderbouwd dat Elias de naam Elias al jaren voerde in het dagelijks leven en dat ook diens familie en vrienden hen zo noemen. Het verschil tussen de gebruikte en gegeven voornaam was voor Elias niet langer comfortabel en emotioneel acceptabel. Bij aangelegenheden als diploma-uitreikingen en sollicitaties moest Elias uitleggen waarom op diens documenten Eva stond vermeld en waarom hen met Eva werd aangesproken. Elias was zo genoodzaakt tijdens sollicitatieprocedures in te gaan op een zeer persoonlijke kwestie over hoe hen zich identificeert en waar hen zich prettig bij voelt. Ook bij alledaagse handelingen werd Elias voortdurend geconfronteerd met diens officiële voornaam: bij het ophalen van pakketjes, boeken van vakanties en aanmelden bij sportverenigingen.
Deze herhaaldelijke ongemakkelijke situaties vormden een bron van ergernis en bedroefdheid. Elias moest steeds de gekozen naam Elias verantwoorden. Daarbij kreeg hen lastige vragen en oordelen voor de kiezen van mensen die feitelijk niets met diens voornaam en identiteit van doen hebben. Toch droegen zij, zij het onbewust, bij aan de negatieve associatie die Elias had met diens officiële voornaam.
Een nieuw paspoort
De rechtbank was van oordeel dat Elias een voldoende zwaarwichtig belang heeft gesteld en aannemelijk gemaakt. Het verzoek is daarom toegewezen. Elias heeft afgelopen maand diens nieuwe paspoort ontvangen. Elias vertelt wat diens nieuwe paspoort voor hen betekent:
“Het toezeggen van mijn nieuwe naam en paspoort waren belangrijk, omdat ik de mensen om mij heen die zeiden ‘ik blijf je gewoon Eva noemen’ of het aloude idee dat mensen denken dat het een fase is, nu kan zeggen dat dit gewoon mijn naam ís. Het paspoort is mijn bewijs. Als ik mensen tegenkom die ik jaren niet heb gesproken, kan ik zeggen dat mijn naam nu Elias is. En ik kan nu kiezen aan wie ik het verhaal over mijn naamswijziging wil vertellen, in plaats van dat mensen daar continu naar vragen. Mijn naamswijziging is een uiting van hoe ik mij voel. Ik ben nu officieel hoe ik me voel, zonder dat dat ontkend kan worden. Het is nu gewoon echt.”
Als advocaat is het essentieel om afstand te bewaren ten opzichte van zaken en cliënten. Achteraf vraag ik me af of ik als advocaat niet te betrokken was, omdat ik heel blij was voor Elias toen de positieve beschikking binnenkwam en diens reactie daarop me ontroerde. Toch ben ik blij dat ik Elias verzoekschrift heb geschreven, juist omdat een voornaamswijziging zo persoonlijk is en het heel mooi is om van dichtbij te ervaren hoeveel dat betekent voor iemand.
Jouw voornaamswijziging
Wanneer je een voornaamswijziging overweegt, denk ik graag met je mee. Het proces van nadenken over een voornaamswijziging tot het daadwerkelijk indienen van het verzoek is persoonlijk. Ik vind het belangrijk dat dat in jouw eigen tempo gebeurt. Zo is het ook mogelijk om een voornaamswijziging te verzoeken zonder direct het geslacht op je paspoort te wijzigen naar een X, V of M. Bel of mail me gerust voor meer informatie over de gronden waarop een verzoek wordt toegewezen, de kosten en het verloop van de procedure.
De procedure
De rechter beoordeelt het verzoekschrift doorgaans zonder dat een mondelinge behandeling wordt gepland, dat was bij Elias ook zo. Na de beschikking volgt een beroepstermijn van 3 maanden. Als die is verstreken, zal de rechtbank de ambtenaar van de burgerlijke stand verzoeken de voornaamswijziging als latere vermelding aan de geboorteakte toe te voegen. Vanaf dat moment is de voornaamswijziging officieel en kan een nieuw paspoort worden aangevraagd.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Elias.
Auteur: AenS Advocaten
T: 085 – 48 77 400
E: info@aens.nl