1. Onteigening/procesrecht: cassatie tussenuitspraak; nieuwe feiten.
Hoge Raad 13 juni 2018, ECLI:NL:HR:2018:1221
Cassatieberoep tegen een tussenuitspraak van de rechtbank is meestal niet mogelijk, omdat de rechtbank in zijn einduitspraak niet is gehouden aan zijn eerdere oordelen. Cassatie is wel mogelijk als in een tussenvonnis de onteigening wordt uitgesproken, het voorschot wordt vastgesteld of de schadeloosstelling wordt vastgesteld (bevestiging eerdere jurisprudentie).
In dit geval had het gerechtshof bepaald dat cassatieberoep wel mogelijk was, maar dat is volgens de Hoge Raad irrelevant omdat de Ow en de aard van de procedure cassatieberoep nu eenmaal niet toestaan.
Na verwijzing door de Hoge Raad naar een gerechtshof mogen in het algemeen geen nieuwe feiten en omstandigheden naar voren worden gebracht, behalve als de grenzen van de rechtsstrijd niet worden overschreden en voor zover die nieuwe feiten dateren van na het arrest van de Hoge Raad. De Hoge Raad bepaalt dat dit ook in onteigeningsprocedures geldt.
2. Onteigening: eliminatiebeginsel bij bruikbare bodenbestanddelen; deskundigenkosten.
Hoge Raad 21 september 2018, ECLI:NL:HR:2018:1694
Als het winnen van bodembestanddelen goedkoper/duurder wordt als gevolg van werken die ten behoeve van het plan worden gerealiseerd, beïnvloedt dat de waarde van het onteigende niet. Dat voordeel/nadeel kleeft immers aan het plan, en niet aan de bodembestanddelen.
Ten behoeve van het winnen van bodembestanddelen moeten kosten worden gemaakt (verleggen gasleiding). Die kosten drukken wel op de waarde omdat een ieder die kosten zou moeten maken.
Deskundigenkosten van een onderzoek naar de mogelijkheid van zelfrealisatie komen voor vergoeding in aanmerking (dubbele redelijkheidstoets). 2
3. Gedoogplicht: formele rechtskracht en relevantie aanlegovereenkomst.
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 11 september 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:8108
Niet in geschil is dat de gasleiding is aangelegd op – voor grondeigenaar nadelige zin – andere wijze/locatie dan hij met Gasunie had afgesproken. Gasunie wilde niet ‘repareren’ en vroeg een gedoogbeschikking aan. De grondeigenaar kwam in beroep maar verloor. De grondeigenaar bepleit dat die gedoogplicht alleen geldt zolang de civiele rechter zijn vordering tot amotie niet heeft afgewezen. Het gerechtshof gaat daar niet in mee.
