Ouders hebben contractsvrijheid als zij afspraken maken over kinderalimentatie. Zij mogen naar eigen inzicht afspraken maken mits die overeenstemmen met de plicht om te voorzien in de kosten van hun kinderen. Meer betalen dan de behoefte van de kinderen mag, minder niet. De afspraken over kinderalimentatie worden begrensd door dwingendrechtelijke regels.
Hoge Raad 19 maart 2021 – Achtergrond
In deze procedure heeft de vrouw een wijziging van kinderalimentatie verzocht. Zij wil bereiken dat de kinderalimentatie opnieuw wordt vastgesteld. Ten tijde van de scheiding hebben zij bij convenant afgesproken dat de man 70% en de vrouw 30% van de kosten van de kinderen voldoet. De vrouw wil in deze procedure een hogere kinderalimentatie voor twee kinderen van 14 en 16 jaar. De man stelt dat zij zijn gebonden aan de afspraken in het convenant.
Afspraken in strijd met de wet
Als de rechter die een wijzigingsverzoek beoordeelt vaststelt dat de ouders destijds een kinderalimentatie zijn overeengekomen die in strijd is met de wettelijke bepalingen wordt de eerdere overeengekomen kinderalimentatie gewijzigd. Dit kan zich voordoen als er vanaf het begin af aan niet is voldaan aan de eisen die de wet stelt. Dit kan bijvoorbeeld door van onjuiste gegevens uit te gaan. Het kan ook zijn dat een overeenkomst is gesloten waarbij wettelijke bepalingen zijn miskend, zoals in deze procedure het geval was. Ook als ouders bewust zijn afgeweken van de wet moet de kinderalimentatie worden gewijzigd. Dit omdat het bij kinderalimentatie gaat om dwingende wetsbepalingen waar niet van mag worden afgeweken ten nadele van het kind.
De rechtbank wijst het wijzigingsverzoek van de vrouw af. Het hof stelt echter vast dat de ouders hun convenant hebben gesloten met grove miskenning van de wettelijke maatstaven, onder meer omdat de overeenkomst niet in het belang van de kinderen is. Met de afspraken die gemaakt zijn tussen de man en de vrouw wordt niet in de behoefte van de kinderen voorzien. Het hof wijst het wijzigingsverzoek van de vrouw dus toe. De man stelt vervolgens cassatie in.
De behoefte van het kind
De Hoge Raad verwerpt het beroep van de man. Het staat namelijk zonder twijfel vast dat geen afbreuk mag worden gedaan aan het recht op kinderalimentatie. De behoefte van het kind is een voorwaarde voor de vaststelling van kinderalimentatie en hangt af van de (gezins-)omstandigheden. DPer situatie wordt de behoefte van het kind bepaald. Wet- en regelgeving zijn duidelijk. Voor de vaststelling van kinderalimentatie is een gebalanceerd systeem ontwikkeld.
Tip
Wij raden aan om bij scheiding altijd de kinderalimentatie te (laten) berekenen zodat de ouderlijke onderhoudsplicht correct wordt vastgesteld. Dit voorkomt latere procedures en discussie tussen ouders omdat van meet af aan de bijdrage voldoet aan de wettelijke maatstaven. Contractsvrijheid van ouders bij het maken van afspraken over kinderalimentatie wordt namelijk begrensd door dwingendrechtelijke regels die bepalen dat de bijdrage voor kinderen tenminste aan de wettelijke maatstaven moet voldoen.
Geschreven door: Annette Koekkoek en Wilma de Jongh
mr ir W. (Wilma) de Jongh