Op 15 december 2023 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan over de vraag aan wie fosfaatrechten toekomen aan het einde van de pachtovereenkomst. De Hoge Raad heeft in lijn met het advies van de procureur-generaal geoordeeld dat de verpachter aanspraak kan maken op een deel van de fosfaatrechten van de pachter.
Toetsingskader
De vraag of de verpachter aan het einde van de pachtovereenkomst aanspraak maakt op de fosfaatrechten van de pachter is de afgelopen jaren vaak aan bod gekomen in de rechtspraak. Voor de beantwoording daarvan is het arrest van het pachthof ASR/Qualm van 26 maart 2019 van groot belang. In dit arrest heeft het pachthof het toetsingskader gegeven voor de vraag of, en zo ja, onder welke voorwaarden de pachter verplicht is tot overdracht van de fosfaatrechten aan de verpachter.
Arrest Hoge Raad
In zijn arrest van 15 december 2023 heeft de Hoge Raad zich voor het eerst over deze vraag gebogen. De pachter in kwestie stelde cassatieberoep in bij de Hoge Raad. De pachter was het niet eens met het oordeel van het pachthof dat de verpachter op basis van de criteria uit het arrest ASR/Qualm aanspraak maakte op een deel van de fosfaatrechten van de pachter.
Naar aanleiding van het cassatieberoep heeft de procureur-generaal op 9 juni 2023 een conclusie geschreven. In mijn blog van 14 juni 2023 ben ik uitgebreid ingegaan op deze conclusie, waarin de procureur-generaal de Hoge Raad adviseerde om het cassatieberoep te verwerpen. Hoewel de Hoge Raad het advies van de procureur-generaal vaak volgt, mag de Hoge Raad van dit advies afwijken. In dit geval oordeelde de Hoge Raad in lijn met het advies van de procureur-generaal dat het pachthof terecht op grond van de voorwaarden uit het arrest ASR/Qualm heeft aangenomen dat de pachter verplicht is tot overdracht van fosfaatrechten aan de verpachter.
Gevolgen praktijk / tip
Het oordeel van de Hoge Raad zal voor de praktijk geen grote gevolgen hebben. Het in 2019 geschetste toetsingskader uit het arrest ASR/Qualm blijft met dit arrest immers in stand. Desondanks schept dit oordeel van de hoogste rechterlijke instantie definitief duidelijkheid voor de praktijk.
Dit betekent overigens niet dat iedere verpachter aanspraak maakt op fosfaatrechten of de waarde daarvan. Per geval zal dat moeten worden beoordeeld aan de hand van de nu bekende jurisprudentie. A&S kan u daarbij helpen.
Heeft u vragen of opmerkingen? Bel of mail ons gerust.
