Piet-Hein van SpanjePiet-Hein van Spanje

E-mail: pvspanje@aens.n

Praktijkgebieden
Vastgoedrecht en ondernemingsrecht.

Loopbaan
Piet-Hein van Spanje studeerde rechten aan de Universiteit Utrecht. Hij startte zijn loopbaan in 1994 bij A&S Advocaten. Sinds 2007 is hij een van de vennoten. Piet-Hein is een breed georienteerde advocaat die thuis is in verschillende rechtsgebieden. Hij houdt zich daarbij met name bezig met het vastgoedrecht, zowel het civielrecht als het bestuursrecht, en het ondernemingsrecht. Hij is vaardig in het maken van uiteenlopende contracten en is ook een geroutineerde procesadvocaat. Hij is een daarmee een ervaren adviseur voor ondernemers.

Daarnaast heeft hij ruime ervaring als voorzitter of secretaris van verschillende profit en non-profitorganisaties.

Persoonlijk
“De ondernemende kant van mijn werk heeft mij van meet af aan getrokken: ik voel me zowel advocaat als ondernemer. Ondernemers stellen de meest uiteenlopende vragen en hun situaties en persoonlijkheden verschillen sterk. Dat maakt het interessant en tot een uitdaging om in die complexe, dynamische omgeving het verschil te maken. In mijn vrije tijd golf, fiets en zwem ik regelmatig en tuinier ik graag. Ook boeien boeken over geschiedenis en aardrijkskunde mij.”

Nevenactiviteiten

  • secretaris Wagenings Ondernemers Contact (WOC)
  • voorzitter raad van toezicht en commissarissen Kinderopvang Wageningen
  • bestuurslid Ondernemersvereniging Business- en Sciencepark Wageningen
  • secretaris Golfbaan Heelsum (tot 2015)
  • voorzitter Vereniging Vastgoed-Juristen (tot 2011)
  • lid vereniging voor Bouwrecht
  • lid vereniging Bouwrechtadvocaten
  • bewerker tijdschrift Rechtspraak Vastgoedrecht (Kluwer)
pluimvee, kippen

Kan de door fipronil gedupeerde pluimveehouder zijn schade verhalen op de toezichthouder?

Kan de door fipronil gedupeerde pluimveehouder zijn schade verhalen op de toezichthouder?
9 augustus 2017

Pluimveehouders die hun stallen lieten schoonspuiten met het verboden middel fipronil hebben weinig kansrijke mogelijkheden om hun schade direct te verhalen. Het bedrijf Chickfriend die het middel gebruikte biedt vermoedelijk geen verhaal, de verzekeraars dekken de schade niet en het noodfonds voor de pluimveesector keert zonder aanpassing van de voorwaarden niet uit. Maar gaat de … Lees verder

fosfaatreductieplan fosfaatrechten pacht

Regeling fosfaatreductieplan buiten werking gesteld voor aantal veehouders

Regeling fosfaatreductieplan buiten werking gesteld voor aantal veehouders
4 mei 2017

Op 1 maart 2017 is de Regeling fosfaatreductieplan 2017 in werking getreden. Het doel van de Regeling is dat melkveehouders het aantal vrouwelijke runderen op hun bedrijf verminderen tot het peil van 2 juli 2015. Slagen de melkveehouders daar niet in, dan moeten zij een heffing betalen. Het kan dan gaan om zeer forse bedragen. … Lees verder

Windpark windenergie opstalrecht windturbine

Windpark en herontwikkeling: afwikkeling opstalrecht

Windpark en herontwikkeling: afwikkeling opstalrecht
26 september 2016

Voor grondeigenaren en windparkexploitanten is het van belang om hun rechten en plichten bij de exploitatie goed juridisch vast te leggen. Maar vooral geldt dat voor de optie- en beëindigingsregelingen in de verschillende contracten. In de kwestie van het windpark Rijnwoude was niet duidelijk vastgelegd of de exploitant nog voor het einde van het opstalrecht … Lees verder

veiling koper huis kopen WOZ pacht

Veilingkoper tussen wal en schip

Veilingkoper tussen wal en schip
3 juli 2016

Een veilingkoper loopt een risico als hij op de veiling een zaak koopt van een beslaglegger op basis van een niet onherroepelijke uitspraak. In mei 2016 heeft het hof Den Bosch bepaald dat een veilingkoper niet wordt beschermd als later blijkt dat de beslaglegger niet mocht verkopen. Het gevolg is dat de oorspronkelijke eigenaar, eigenaar … Lees verder

kraaiende haan overlast hobbydieren

Kraaiende hanen: wanneer is sprake van onrechtmatige hinder?

Kraaiende hanen: wanneer is sprake van onrechtmatige hinder?
20 mei 2016

Kraaiende hanen geven al snel hinder en overlast. De vraag is wanneer het houden van kraaiende hanen een onrechtmatige hinder oplevert. Alleen dan kan tegen de houder worden opgetreden door een buurman die overlast ondervindt. Die heeft dan de keus om de gemeente te vragen om handhavend op te treden (bestuursrecht) of de rechter te … Lees verder

fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij

Toekomstige fosfaatrechten en koop

Toekomstige fosfaatrechten en koop
4 maart 2016

De contouren van het stelsel fosfaatrechten In zijn brief van 3 maart 2016 heeft staatsecretaris van Dam iets meer duidelijkheid gegeven over zijn plannen over het juridische stelsel van de fosfaatrechten. De fosfaatrechten worden per 1 januari 2017 verstrekt, ze worden niet grondgebonden en verhandelbaar. Het wordt een systeem vergelijkbaar met varkens- en pluimveerechten. Wel … Lees verder

plattelandswoning pacht erfpacht gedoogplicht bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri agrarisch

Erfpachter kan achteraf een beroep doen op Europese consumentenbescherming

Erfpachter kan achteraf een beroep doen op Europese consumentenbescherming
30 november 2015

Regels in erfpacht voorwaarden kunnen worden getoetst aan de Europese consumenten beschermingsregels zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek, aldus het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Hoewel deze regels zich richten op het overeenkomstenrecht (koop en diensten) gelden deze ook voor in notariële akten vastgelegde voorwaarden van een erfpachtrecht. Dat is opmerkelijk omdat die regels automatisch overgaan op de … Lees verder

onteigening bestemmingsplan aansprakelijkheid

Gemeente aansprakelijk bij niet-nakoming toezegging tot wijziging bestemming

Gemeente aansprakelijk bij niet-nakoming toezegging tot wijziging bestemming
20 augustus 2015

De Hoge Raad heeft de gemeente Zoeterwoude op de vingers getikt. De gemeente is de “harde” toezegging om een woonbestemming op te nemen in een bestemmingsplan niet nagekomen. Het gaat er niet om of het bestemmingsplan al dan niet juist is vastgesteld, het gaat om een “kansontneming of –vermindering” door niet nakoming van de toezegging. … Lees verder

varkensrechten geurhinder

Varkensrechten: beslag, pandrecht, lease en faillissement

Varkensrechten: beslag, pandrecht, lease en faillissement
17 augustus 2015

In juli 2015 is een uitgebreid artikel verschenen in het Tijdschrift voor Agrarisch recht van mr. P.H.N. (Piet-Hein) van Spanje met als titel: Varkensrechten: Pand, beslag, lease en faillissement. Over de status van varkensrechten bij pand, beslag, ‘lease’ en faillissement bestaat in de juridische literatuur en praktijk veel onduidelijkheid. Hoewel productierechten in de landbouw al … Lees verder

Onteigening Omgevingswet planschade erfpacht

Makelaar geweigerd als partijdige deskundige bij een taxatie

Makelaar geweigerd als partijdige deskundige bij een taxatie
9 juli 2015

De gemeente ’s-Gravenhage heeft een makelaar terecht mogen weigeren als deskundige bij de taxatie van een woning. Zo luidde het vonnis van de rechtbank. Deze taxatie was nodig voor de heruitgifte van grond in erfpacht. Volgens de algemene voorwaarden moeten de gemeente en de erfpachter overeenstemming bereiken over de persoon van de deskundigen. De gemeente … Lees verder

Blogs

  • fosfaatrechten fosfaatreductie bedrijfstoeslag landbouw Raad van State zet streep door PAS 31 mei 2019 - Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) mag geen basis zijn voor om natuur belastende activiteiten toe te staan. Dat oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (RvS) in haar uitspraak van 29 mei 2019. De RvS heeft de Nb-vergunningen waarover de procedures gingen, vernietigd. PAS De Nederlandse natuurwetgeving is voornamelijk gebaseerd op de Vogelrichtlijn… Lees verder
  • fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij Afroming fosfaatrechten verdubbeld 29 mei 2019 - Kamerbrief minister Schouten 24 mei 2019 Omdat de Europese Commissie aandringt op het terugbrengen van de hoeveelheid fosfaatrechten kondigt minister Schouten een verdubbeling van het afromingspercentage aan. In dezelfde Kamerbrief informeert zij melkveehouders onder meer over bedrijfsspecifieke verantwoording van fosfaatrechten en kondigt zij aanpassing van de Meststoffenwet aan. Kamerbrief In haar brief van 24 mei… Lees verder
  • Voorkeursrecht koopoptie Uitvoerbaar bij voorraad pacht Terugvordering staatsteun 28 januari 2019 - Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden wees recent arrest in een opmerkelijke zaak. De gemeente Harlingen vorderde door hemzelf verleende staatssteun terug met als reden dat hij deze staatssteun niet had aangemeld bij de Europese Commissie. Situatie De gemeente Harlingen had belang bij een perceel van het bedrijf Spaansen in verband met woningbouw. In 2009 heeft de gemeente… Lees verder
  • Uitspraak Europese hof houdbaarheid programmatische aanpak stikstof (PAS) 19 november 2018 - Op 7 november 2018 wees het Europese Hof van Justitie (hierna: “het hof”) arrest over de juridische houdbaarheid van het Programma Aanpak Stikstof (hierna: “de PAS”). Uit het arrest volgt dat het maar zeer de vraag is of de PAS stand zal houden. PAS Volgens de Europese Habitatrichtlijn moet Nederland maatregelen treffen om de natuurlijke… Lees verder
  • fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij Uitspraak in voorlopige voorziening vleesveehouders: fosfaatrechten ingetrokken 15 november 2018 - De minister heeft bij een flink aantal vleesveehouders fosfaatrechten ingetrokken. Namens een aantal vleesveehouders hebben wij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (hierna: “CBb”) gevraagd een voorlopige voorziening te treffen. Het CBb heeft op 12 november uitspraak gedaan in deze zaken. Problematiek Volgens de definitie van melkvee in de Meststoffenwet valt ook vrouwelijk jongvee… Lees verder
  • fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij Openstelling fosfaatbank uitgesteld 12 november 2018 - De fosfaatbank zou open gaan op 1 november 2018. De minister heeft de openstelling echter uitgesteld. Overgedragen fosfaatrechten worden met 10% afgeroomd. Deze afgeroomde rechten gaan in een fosfaatbank. De rechten zullen vanuit de fosfaatbank worden uitgegeven aan bedrijven ter stimulering van jonge landbouwers en van grondgebondenheid. De minister kondigde in haar brief van 14… Lees verder
  • genotswaarde pacht voorkeursrecht onteigenen onteigening Renovatie tot nul op de meter woningen afgewezen 22 mei 2019 - De kantonrechter van de rechtbank Amsterdam heeft begin april 2019 een uitspraak gedaan, welke nog wel eens gevolgen zou kunnen hebben voor het vergroenen van huurwoningen. Een woningbouwvereniging in Amsterdam heeft aan haar huurders een renovatievoorstel gedaan voor het renoveren van een woonblok. Belangrijk onderdeel is het renoveren van de flats tot zogenaamde nul op… Lees verder
  • Windpark windenergie opstalrecht windturbine Omgevingsvergunning windpark Limburg blijft in stand 25 maart 2019 - In het kader van het winnen van duurzame energie worden op diverse plaatsen in Nederland windparken opgericht of worden hiervoor vergunningen aangevraagd. Zo ook in het buitengebied van de gemeente Peel en Maas. Recentelijk heeft de rechtbank Limburg zich uitgelaten over de beroepen die tegen de omgevingsvergunning voor het oprichten van vijf windturbines waren opgeworpen.… Lees verder
  • bodemvervuiling mest geitenhouderij Stop op geitenhouderijen 20 maart 2019 - In een groot aantal provincies geldt momenteel een zogenaamde geitenstop. Dat wil zeggen dat nieuwe vestiging of uitbreiding van geitenhouderijen, alsmede de omschakeling van een agrarisch bedrijf naar een geitenhouderij wordt verboden. Aan de geitenstop liggen gezondsheidsoverwegingen ten grondslag, waarbij deskundige adviezen een belangrijke rol spelen. In dit kader heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de… Lees verder
  • appartementsrecht lift Appartementsrecht: lift slechts dienbaar aan bepaalde groep bewoners 31 januari 2019 - Als meerdere huishoudens in een en het zelfde gebouw gevestigd zijn dan is er meestal sprake van een in appartementsrechten gesplitst appartementsgebouw. Het bijzondere aan een appartementsge-bouw is dat het gebouw twee soorten gedeelten kent, een gemeenschappelijk deel en een privédeel. Alle bewoners zijn van rechtswege automatisch lid van de vereniging van eigenaren. Het onderhoud… Lees verder
  • Voorkeursrecht koopoptie Uitvoerbaar bij voorraad pacht Aanvraag omgevingsvergunning 8 november 2018 - Een aanvraag voor een omgevingsvergunning wordt ingediend via het digitale loket Omgevingsloket online (OLO). De Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State heeft als hoogste bestuursrechter in het diverse uitspraken aangegeven dat het niet verplicht is om een vergunning digitaal aan te vragen. De Afdeling heeft aangegeven dat dat ook via een brief kan. Recent… Lees verder
  • agrarische bedrijfswoning plattelandswoning ouderdomsclausule Ouderdomsclausule 18 oktober 2018 - Recentelijk heeft het hof ’s-Hertogenbosch een interessante uitspraak gedaan over de verkoop van een woonboerderij van circa 200 jaar waarin bij de standaard NVM-overeenkomst als extra bepaling een ouderdomsclausule is opgenomen. In deze procedure hebben de kopers de verkopers aangesproken op non-conformiteit. Daarbij is van belang dat in de verkoopbrochure was opgenomen dat dat de… Lees verder
  • pluimvee, kippen Kan de door fipronil gedupeerde pluimveehouder zijn schade verhalen op de toezichthouder? 9 augustus 2017 - Pluimveehouders die hun stallen lieten schoonspuiten met het verboden middel fipronil hebben weinig kansrijke mogelijkheden om hun schade direct te verhalen. Het bedrijf Chickfriend die het middel gebruikte biedt vermoedelijk geen verhaal, de verzekeraars dekken de schade niet en het noodfonds voor de pluimveesector keert zonder aanpassing van de voorwaarden niet uit. Maar gaat de… Lees verder
  • fosfaatreductieplan fosfaatrechten pacht Regeling fosfaatreductieplan buiten werking gesteld voor aantal veehouders 4 mei 2017 - Op 1 maart 2017 is de Regeling fosfaatreductieplan 2017 in werking getreden. Het doel van de Regeling is dat melkveehouders het aantal vrouwelijke runderen op hun bedrijf verminderen tot het peil van 2 juli 2015. Slagen de melkveehouders daar niet in, dan moeten zij een heffing betalen. Het kan dan gaan om zeer forse bedragen.… Lees verder
  • Windpark windenergie opstalrecht windturbine Windpark en herontwikkeling: afwikkeling opstalrecht 26 september 2016 - Voor grondeigenaren en windparkexploitanten is het van belang om hun rechten en plichten bij de exploitatie goed juridisch vast te leggen. Maar vooral geldt dat voor de optie- en beëindigingsregelingen in de verschillende contracten. In de kwestie van het windpark Rijnwoude was niet duidelijk vastgelegd of de exploitant nog voor het einde van het opstalrecht… Lees verder
  • veiling koper huis kopen WOZ pacht Veilingkoper tussen wal en schip 3 juli 2016 - Een veilingkoper loopt een risico als hij op de veiling een zaak koopt van een beslaglegger op basis van een niet onherroepelijke uitspraak. In mei 2016 heeft het hof Den Bosch bepaald dat een veilingkoper niet wordt beschermd als later blijkt dat de beslaglegger niet mocht verkopen. Het gevolg is dat de oorspronkelijke eigenaar, eigenaar… Lees verder
  • kraaiende haan overlast hobbydieren Kraaiende hanen: wanneer is sprake van onrechtmatige hinder? 20 mei 2016 - Kraaiende hanen geven al snel hinder en overlast. De vraag is wanneer het houden van kraaiende hanen een onrechtmatige hinder oplevert. Alleen dan kan tegen de houder worden opgetreden door een buurman die overlast ondervindt. Die heeft dan de keus om de gemeente te vragen om handhavend op te treden (bestuursrecht) of de rechter te… Lees verder
  • fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij Toekomstige fosfaatrechten en koop 4 maart 2016 - De contouren van het stelsel fosfaatrechten In zijn brief van 3 maart 2016 heeft staatsecretaris van Dam iets meer duidelijkheid gegeven over zijn plannen over het juridische stelsel van de fosfaatrechten. De fosfaatrechten worden per 1 januari 2017 verstrekt, ze worden niet grondgebonden en verhandelbaar. Het wordt een systeem vergelijkbaar met varkens- en pluimveerechten. Wel… Lees verder
  • pacht landbouwgrond bestemmingsplan bouwgrond Pachtnormen 2018 en herziening van de pachtprijs 5 september 2018 - De Pachtnormen per 2018 laten, uitgezonderd de IJsselmeerpolders, een daling zien, die soms scherp is. Zoals bekend worden de pachtprijzen jaarlijks herzien op basis van de bedrijfsuitkomsten in de landbouw. Deze wijzigingen, die dus zowel tot verhogingen als tot verlagingen kunnen leiden, werken op grond van de bepalingen van de wet automatisch door. Dit met… Lees verder
  • bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri Bevoordeling bedrijfsopvolger via juist lonende exploitatie (bedrijfsoverdracht) 22 januari 2018 - Bij bedrijfsoverdracht in de agrarische sector geniet de opvolger vaak financieel voordeel. In maatschapsakte tussen ouders en kinderen krijgt doorgaans het kind het recht verleend het bedrijf over te nemen tegen een prijs die ver onder de werkelijke waarde ligt. Zo krijgt het voortzettend kind het in het bedrijf besloten liggend vermogen. De andere kinderen… Lees verder
  • ontslag arbeidsrecht ontbinding arbitrage ontslagrecht bestuursrecht lastgeving Arbitrage in de landbouw 3 maart 2016 - Binnen een agrarische- of landbouw maatschap kunnen geschillen hoog oplopen. Bij een maatschapsgeschil kan arbitrage als geschillenregeling meestal sneller voor een uitspraak zorgen dan ingeval de zaak aan de gewone rechter wordt voorgelegd, terwijl arbitrage meestal ook goedkoper is. Binnen een maatschap kunnen geschillen hoog oplopen. Partijen zullen dan doorgaans advies van anderen inwinnen. Daarmee… Lees verder
  • pacht landbouwgrond bestemmingsplan bouwgrond Pachtovereenkomst: beantwoording voorvragen door grondkamer 27 oktober 2015 - De grondkamer heeft als taak het goedkeuren van pachtovereenkomsten. Voorafgaand aan deze goedkeuring kunnen zogenaamde voorvragen rijzen. De bekendste hiervan luidt: is sprake van een pachtovereenkomst? Inmiddels bestaat er vaste jurisprudentie over hoe de grondkamer en de Centrale Grondkamer met deze voorvragen omgaan. Noodzaak beantwoording voorvragen Bij de goedkeuring van een pacht(beëindigings)overeenkomst, waarbij voorvragen rijzen,… Lees verder
  • Aanzegging aanzegplicht Aanzegverplichting contract arbeidsrecht ontslagrecht Vermijd ongewenste gevolgen maatschapsakte bij beëindiging 16 april 2013 - Bij het aangaan van een maatschap moeten partijen ook voorzien in de gevolgen bij beëindiging. Maatschapsakte meestal fiscaal gunstig Voordat partijen samen een agrarisch bedrijf gaan uitoefenen, stellen zij vaak een maatschapsakte op. Ingeval zij een vennootschap onder firma aangaan, is dit een vennootschapsakte. Dit gebeurt meestal op basis van een model dat afkomstig is… Lees verder
  • onteigeningsrecht onteigening planschade koop verkoop pacht Stilzwijgende verlenging van geliberaliseerde pacht 5 februari 2013 - In de praktijk blijken geliberaliseerde pachtovereenkomsten met automatische verlenging voor te komen. Het gaat dan om overeenkomsten die zijn gesloten voor de duur van één of twee jaar met de bepaling dat de pacht na het einde van de overeengekomen termijn telkens stilzwijgend zal worden verlengd tenzij één van partijen uiterlijk een bepaalde tijd voor… Lees verder
  • ontslag arbeidsrecht ontbinding arbitrage ontslagrecht bestuursrecht lastgeving Pacht en fosfaatrechten 27 maart 2019 - In pachtverhoudingen heeft de verpachter onder bepaalde voorwaarden aanspraak op de fosfaatrechten van de pachter. Die aanspraak geldt niet in alle gevallen. Dat blijkt uit het arrest dat de pachtkamer van het gerechtshof in Arnhem op 26 maart 2019 heeft gewezen. Achtergrond Het gerechtshof heeft een uitspraak gedaan in een zaak waarin een pachter een… Lees verder
  • pacht landbouwgrond bestemmingsplan bouwgrond De pachtprijs, beperkingen in gebruik en toetsing 28 februari 2018 - In De Landpachter van januari stond een artikel met de titel “Pachtprijs en beperkingen”. In dat artikel is de hoogte van de pachtprijs en de toetsing door de grondkamer praktisch benaderd. Ik zal dit onderwerp verkennen en uitdiepen. Aanleiding daarvoor is – mede – een beslissing van de Centrale Grondkamer over de goedkeuring van een… Lees verder
  • genotswaarde pacht voorkeursrecht onteigenen onteigening Pacht en faillissement 28 september 2015 - Ook pachters en verpachters kunnen failliet gaan. Dit artikel schetst de gevolgen van het faillissement voor de pachtovereenkomst. Gevolgen faillissement pachter Voor het faillissement van de pachter zijn enkele bepalingen opgenomen in artikel 39 Faillisementswet. Zowel de curator van het faillissement als de verpachter kunnen de pachtovereenkomst tussentijds beëindigen door opzegging. De gewone opzeggingsregeling is… Lees verder
  • plattelandswoning pacht erfpacht gedoogplicht bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri agrarisch Wie is de tegenpartij in pachtzaken? 28 september 2015 - Pachtverhoudingen uit reguliere overeenkomsten duren vaak generaties lang voort. Zowel aan de kant van de pachter als de verpachter kan sprake zijn van vererving. Dat kan leiden tot onduidelijkheid over wie nu pachter of verpachter is. In het pachtrecht komt dit vaak voor. De onderstaande situatie is hiervan een voorbeeld. De feiten Rond 1980 pacht… Lees verder
  • Voorkeursrecht koopoptie Uitvoerbaar bij voorraad pacht ‘Uitvoerbaar bij voorraad’ in pachtzaken 28 september 2015 - De term ‘uitvoerbaar bij voorraad’ komt in veel juridische procedures aan de orde, ook in pachtzaken. Dit artikel gaat in op wat de term inhoudt en in welke gevallen iemand hiervan gebruik moet maken. Wat is uitvoerbaar bij voorraad? De rechter kan in een civiele procedure een vonnis bij voorraad uitvoerbaar verklaren. Dit houdt in… Lees verder
  • plattelandswoning pacht erfpacht gedoogplicht bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri agrarisch Toetsing Grondkamer van soort pachtovereenkomst en bedoeling partijen 28 mei 2015 - De benaming van een pachtovereenkomst door partijen moet overeenkomen met de inhoud daarvan. Pachters en verpachters proberen soms een creatieve oplossing te bedenken om zo onder dwingende regels van het pachtrecht uit te komen. De grondkamer onderzoekt ambtshalve of de benaming die partijen in een pachtovereenkomst hebben gegeven, overeenkomt met de inhoud van die overeenkomst.… Lees verder
  • bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri Heeft de agrarisch bedrijfsopvolger ook recht op een legitieme portie? 22 mei 2019 - Inleiding Heeft de agrarisch bedrijfsopvolger die het bedrijf gunstig heeft kunnen overnemen daarnaast ook recht op een legitieme portie? Op 27 februari 2019 heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld over deze vraag.(ECLI:NL:RBDHA:2019:1825). Het geschil Vader heeft zijn zoon onterfd en zijn twee dochters tot enige erfgenamen benoemd. Het feit dat de zoon het landbouwbedrijf onder… Lees verder
  • ontslag arbeidsrecht ontbinding arbitrage ontslagrecht bestuursrecht lastgeving Lastgeving en erfrecht 28 februari 2019 - Inleiding Lastgeving is de overeenkomst van opdracht waarbij de ene partij, de lasthebber, zich jegens de andere partij, de lastgever, verbindt voor rekening van de lastgever een of meer rechtshandelingen te verrichten. Lastgeving kan bijvoorbeeld worden toegepast voor het beheer van vastgoed. Wat gebeurt er met een dergelijke overeenkomst als de lastgever overlijdt? In dit… Lees verder
  • plattelandswoning pacht erfpacht gedoogplicht bedrijfsoverdracht bedrijfsopvolging agri agrarisch Bedrijfsopvolging agrarische onderneming bij leven 31 januari 2019 - Stel een agrarische onderneming wordt bij leven binnen de familie overgedragen. Valt de bedrijfsopvolging als gift aan te merken? Moet hier rekening mee worden gehouden bij de legitieme? Deze vragen staan centraal in dit artikel. Interessante uitspraak In een interessante uitspraak van de rechtbank Overijssel van 31 mei 2017 komen voorgaande vragen aan de orde.… Lees verder
  • fosfaatreductieplan fosfaatrechten pacht Waardebepaling agrarische onderneming bij scheiding 26 november 2018 - Inleiding Voor welke waarde wordt de agrarische onderneming in de verdeling (gemeenschap van goederen) of verrekening (huwelijkse voorwaarden) bij scheiding betrokken? Deze vraag staat centraal in dit artikel. Kern Voor welke waarde wordt een agrarische onderneming in de verdeling of verrekening betrokken? Hiervoor is helaas geen algemeen geldende maatstaf te geven. Dit is afhankelijk van… Lees verder
  • dwangsom boete kinderallimentatie Indexering alimentatie 2019 bekend 22 november 2018 - Kinder- en partneralimentatie worden jaarlijks van rechtswege geïndexeerd, zodat de bedragen worden aangepast aan de gemiddelde loonstijging. Met ingang van 1 januari 2019 gaat de alimentatie met 2% omhoog. U dient de indexering zelf toe te passen. Zo nodig kunt u uw voormalig partner hierop wijzen. Een handige rekentool is te vinden op de website… Lees verder
  • echtscheiding afstorting pensioen DGA erfrecht lijfrente mediation Welke giften aan een kind tellen mee voor de berekening van de legitieme van een ander kind? 3 oktober 2018 - Inleiding Tellen alle aan een kind gedane giften, welk kind zich niet beroept op de legitieme, mee voor de berekening van de legitieme van een ander kind, welk kind zich wel op de legitieme beroept? Op 6 februari 2018 heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden geoordeeld over die vraag (ECLI:NL:GHARL:2018:1168). Het geschil Twee zussen hebben een geschil… Lees verder
  • fosfaatrechten fosfaatreductie bedrijfstoeslag landbouw De meerwaardeclausule 17 april 2019 - De meerwaardeclausule is er niet voor niks! Bij overname van een agrarisch bedrijf neemt de opvolger in beginsel onroerende zaken en alle andere zaken die verder bij het bedrijf horen over voor een lagere waarde dan de waarde in het vrije economische verkeer. Hiermee wordt beoogd om de bedrijfsvoortzetting mogelijk te maken. Het gaat dus… Lees verder
  • kinderalimentatie Familieprocesrecht stuiting verjaring vaststellingsovereenkomst De vaststellings-overeenkomst 20 februari 2019 - In het recht wordt regelmatig gewerkt met een vaststellingsovereenkomst. Dit is meestal een sluitstuk van een traject waarin tussen mensen onder begeleiding van een deskundige(n) is onderhandeld over de verdeling van vermogen en andere (financiële) verplichtingen. Als de afspraken schriftelijk worden vast gelegd met een vaststellingsovereenkomst dan zijn de mogelijkheden om deze later aan te… Lees verder
  • huwelijkse voorwaarden Arbeidsovereenkomst onbepaalde bepaalde tijd Ragetlieregel echtscheiding lijfrente Hoe wordt belastinglatentie over een lijfrentepolis vastgesteld bij echtscheiding? 15 oktober 2018 - Inleiding Is een afspraak waarbij de afkoopwaarde van een lijfrentepolis is bepaald op 1 maart 2009 het belastingtarief van 42% of van 52% van toepassing? Deze vraag staat centraal bij een afwikkeling van een huwelijk. Op 23 februari 2018 heeft de Hoge Raad hierover uitspraak gedaan (ECLI:NL:HR:2018:281). Feiten Een man en een vrouw zijn 35… Lees verder
  • Mediation en het familiebedrijf 4 juli 2018 - In dit artikel sta ik stil bij mediation en het familiebedrijf. Daar is aanleiding voor omdat mediation zich steeds verder ontwikkelt naar een volwaardig vakgebied. Op jaarbasis vinden inmiddels circa 60.000 mediations plaats waarvan circa 3000 op verwijzing door de rechter. Eigenaren, partners en werknemers in familiebedrijven vinden vaker de weg naar een mediator om… Lees verder
  • kinderalimentatie Familieprocesrecht stuiting verjaring vaststellingsovereenkomst Kinderalimentatie en jongmeerderjarige kinderen 16 februari 2017 - Ouders zijn wettelijk verplicht om hun kinderen tot 21 jaar te onderhouden en moeten voorzien in de kosten van levensonderhoud en studie van hun kinderen dmv kinderalimentatie. Over deze onderhoudsplicht bestaan bij gescheiden ouders misverstanden. Kinderalimentatie: van rechtswege Als een kind 18 jaar en hierdoor meerderjarig wordt, wordt de verschuldigde kinderalimentatie aan de ouder van… Lees verder
  • beperkte huwelijksgemeenschap Wanneer is verdeling van huwelijksgemeenschap een feit? 22 september 2016 - Op welk tijdstip is de verdeling van een huwelijksgemeenschap een feit? Als de verdeling definitief is, kunnen partijen er immers niet meer onderuit. De Hoge Raad heeft op 18 maart 2016 in een uitspraak opnieuw duidelijk gemaakt dat de datum van verdeling als peildatum voor de waardering geldt. Dit is de hoofdregel. Echtscheiding & huwelijksgemeenschap Man… Lees verder
  • fosfaatreductieplan fosfaatrechten pacht Fosfaatrechten voor jong vleesvee ten ontrechte ingetrokken 1 mei 2019 - Tot het begrip melkvee behoort ook jongvee van vleesvee. Dit heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) bevestigd in zijn uitspraken van 16 april 2019 in drie voorbeeldzaken, waarbij ondergetekende een van de veehouders bijstond. Situatie Begin 2018 zijn aan bedrijven, die op 2 juli 2015 melkvee hielden, fosfaatrechten toegekend. Tot het begrip… Lees verder
  • ruimtelijke ordening planschade natura 2000 openbare weg Een eigen weg kan openbaar worden 4 maart 2019 - Een eigen weg kan na verloop van dertig jaar openbaar worden. Hierbij wordt gekeken of binnen deze dertig jaar gedurende ten minste een jaar duidelijk is aangegeven dat het een eigen weg betreft. Bij openbaarheid moet de eigenaar verkeer op zijn weg toelaten en mag hij de weg niet afsluiten. Situatie Bewoner A (hierna: A)… Lees verder
  • fosfaatreductieplan fosfaatrechten pacht Voorbeeldzaken fosfaatrechten nagenoeg allemaal ongegrond 16 januari 2019 - Het College van Beroep voor het bedrijfsleven heeft op 9 januari 2019 uitspraak gedaan in de zeven voorbeeldzaken over de fosfaatrechten (FR). Op één zaak na heeft het CBb geoordeeld dat geen sprake is van een onrechtmatige inbreuk op het eigendomsrecht (artikel 1 EP EVRM). De uitspraak is bijzonder teleurstellend. Voor veel van de bedrijven… Lees verder
  • fosfaatrechten bedrijfstoeslag kalveren intensieve veehouderij Gevolgen tekort fosfaatrechten melkveehouderij 5 september 2018 - Melkveehouders mogen alleen mest met melkvee produceren als zij voldoende fosfaatrechten hebben. De minister heeft begin 2018 voor ieder bedrijf het aantal fosfaatrechten vastgesteld. Veel melkveehouders hebben hiertegen bezwaar gemaakt, omdat geen rekening is gehouden met de onomkeerbare investeringsverplichtingen die zij op 2 juli 2015 waren aangegaan, bijvoorbeeld voor de bouw van een stal. Inmiddels… Lees verder
  • Windpark windenergie opstalrecht windturbine Belanghebbende bij aanleg windturbines 27 juni 2018 - Alleen personen binnen 10 maal de tiphoogte van een windturbine zijn belanghebbende. Zo heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaald in haar uitspraak van 2 mei 2018. De laatste jaren kadert de Afdeling het begrip belanghebbende steeds verder in. Hierdoor kunnen minder mensen beroep instellen, want alleen voor belanghebbenden staat beroep bij… Lees verder
  • ruimtelijke ordening planschade natura 2000 openbare weg Vergunningplichtige en vrijgestelde activiteiten beheerplan Natura 2000-gebied 14 mei 2018 - Een beheerplan voor een Natura 2000-gebied richt zich op het beheer hiervan. Het kan bepaalde activiteiten alleen toestaan als daarvoor een vergunning is verleend. Deze vergunningplicht geldt niet voor activiteiten, die in het beheerplan zijn uitgezonderd en ook niet voor bestaand gebruik. De Raad van State deed hierover op 16 maart 2018 een interessante uitspraak… Lees verder
  • plattelandswoning bedrijfswoning verjaring eigenaar van grond Jurisprudentie onteigeningsrecht (7 juni 2019) 6 juni 2019 - 1. Onteigening: vaststelling schade; motivering door rechtbank bij afwijken rechtbankdeskundigenadvies Hoge Raad 8 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:315, Hotel Café Restaurant Zwolle / provincie Overijssel De onteigeningsrechter mag bij het vaststellen van de schade afwijken van het deskundigenbericht, maar moet dat dan wel motiveren. In deze zaak hadden rechtbankdeskundigen hun waardering niet toegelicht. De rechtbank had die… Lees verder
  • pacht landbouwgrond bestemmingsplan bouwgrond Pachtdruk op vrije waarde agrarische grond 31 januari 2019 - In opdracht van de Belastingdienst hebben het Kadaster en Wageningen Economic Research (verbonden aan Wageningen University) onderzoek gedaan naar de waarde/waardering van verpachte landbouwgrond. Dit is een interessant onderzoek, omdat in de praktijk regelmatig de vraag wordt gesteld wat de pachtdruk is van (met name) reguliere pacht op de waarde van agrarische grond in het… Lees verder
  • vergunning zonnepark, zonne-energie, solar Vergunning zonnepark eenvoudiger verkrijgbaar 28 januari 2019 - Een zonnepark is geen stedelijke ontwikkeling. Als een vergunning nodig is om buiten stedelijk gebied een zonnepark mogelijk te maken, hoeft de overheid dus niet telkens uit te leggen waarom dat zonne-park niet in het stedelijk gebied geplaatst wordt. Zonneparken zijn relatief nieuwe fenomenen. In veel bestemmingsplannen is daarom geen rekening gehouden met het realiseren… Lees verder
  • pacht landbouwgrond bestemmingsplan bouwgrond Pachter hoeft betalingsrechten toch niet aan verpachter over te dragen 10 december 2018 - Het pachthof van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden deed in kort geding uitspraak over een door een verpachter en een pachter gesloten pachtovereenkomst, waarin staat: “Artikel 18 - Productie rechten Er gaan met deze pachtovereenkomst geen productierechten van verpachter en pachter mee over. Artikel 19 – Toeslagrechten Er gaan met deze pachtovereenkomst geen toeslagrechten over van verpachter… Lees verder
  • Planschade hoogspanningsverbinding Planschade onder hoogspanning 22 november 2018 - Het rijksbeleid om uit voorzorg gezondheidsschade door hoogspanning te voorkomen werkt niet rechtstreeks door in bestemmingsplannen. Bij planschadeverzoeken moeten rekening worden gehouden met een ‘worst case scenario’, ook wel planmaximalisatie genoemd. In dat worst case scenario mag men er dus niet zomaar vanuit gaan dat het voorzorgsbeleid wordt toegepast. In de uitspraak van de Afdeling… Lees verder
  • planschade bestemmingsplan, ruimtelijke ordening milieuzonering Planschade: pas op voor passieve risicoaanvaarding 12 november 2018 - De agrariër die niet wist (maar wel had kunnen weten) van verslechterende planologische omstandigheden had ter voorkoming van nadeel snel een bouwplan moeten indienen. Dat deed hij niet. Hij verliest daarmee planologische mogelijkheden en hij krijgt geen schadevergoeding. De uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: “Afdeling”) van 7 november 2018,… Lees verder